مجموعه قوانین

  • role-of-daadpors

    فصل اول - برات

    • role-of-daadpors

      مبحث اول - صورت برات

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده223

        برات علاوه بر امضاء یا مهر برات دهنده باید دارای شرایط ذیل باشد: 1) قید کلمه (‌برات) در روی ورقه. 2) تاریخ تحریر (‌روز و ماه و سال). 3) اسم شخصی که باید برات را تادیه کند. 4) تعیین مبلغ برات. 5) تاریخ تادیه وجه برات. 6) مکان تادیه وجه برات اعم از اینکه محل اقامت محال‌علیه باشد یا محل دیگر. 7) اسم شخصی که برات در وجه یا حواله کرد او پرداخته می‌شود. 8) تصریح به اینکه نسخه اول یا دوم یا سوم یا چهارم الخ است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده224

        برات ممکن است به حواله‌کرد شخص دیگر باشد یا به حواله‌کرد خود برات‌دهنده.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده225

        تاریخ تحریر و مبلغ برات با تمام حروف نوشته می‌شود. ‌اگر مبلغ بیش از یک دفعه به تمام حروف نوشته شده و بین آن‌ها اختلاف باشد مبلغ کمتر مناط اعتبار است اگر مبلغ با حروف و رقم هر دو نوشته شده و‌ بین آن‌ها اختلاف باشد مبلغ با حروف معتبر است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده226

        در صورتی که برات متضمن یکی از شرایط اساسی مقرر در فقرات 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 و 8 ماده 223 نباشد مشمول مقررات‌ راجعه به بروات تجارتی نخواهد بود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده227

        برات ممکن است به دستور و حساب شخص دیگری صادر شود.

    • role-of-daadpors

      مبحث دوم - در قبول و نکول

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده228

        قبولی برات در خود برات با قید تاریخ نوشته شده امضاء یا مهر می‌شود. ‌در صورتی که برات به وعده از رویت باشد تاریخ قبولی با تمام حروف نوشته خواهد شد، اگر قبولی بدون تاریخ نوشته شد تاریخ برات تاریخ رویت‌ حساب می‌شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده229

        هرعبارتي كه محال عليه دربرات نوشته امضاءيامهركند قبولي محسوب است مگراينكه صريحاعبارت مشعربرعدم قبول باشد. اگرعبارت فقط مشعربرعدم قبول يك جزءازبرات باشدبقيه وجه برات قبول شده محسوب است.درصورتي كه محال عليه بدون تحريرهيچ عبارتي برات راامضاءيامهرنمايدبرات قبول شده محسوب مي شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده230

        قبول‌کننده برات ملزم است وجه آن را سر وعده تادیه نماید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده231

        قبول‌کننده حق نکول ندارد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده232

        ممکن است قبولی منحصر به یک قسمت از وجه برات باشد در این صورت دارنده برات باید برای بقیه اعتراض نماید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده233

        اگر قبولی مشروط به شرط نوشته شد برات نکول شده محسوب می‌شود ولی معهذا قبول‌کننده به شرط در حدود شرطی که نوشته مسئول پرداخت وجه برات است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده234

        در قبولی براتی که وجه آن در خارج از محل اقامت قبول‌کننده باید تادیه شود تصریح به مکان تادیه ضروری است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده235

        برات باید به محض ارائه یا منتهی در ظرف 24 ساعت از تاریخ ارائه قبول یا نکول شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده236

        نکول برات باید به موجب تصدیق‌نامه که رسماً تنظیم می‌شود محقق گردد. تصدیق‌نامه مزبور موسم است به اعتراض (‌پروتست)‌نکول.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده237

        پس از اعتراض نکول ظهرنویس‌ها و برات‌دهنده به تقاضای دارنده برات باید ضامنی برای تادیه وجه آن در سر وعده بدهند یا وجه برات‌ را به انضمام مخارج اعتراض‌نامه و مخارج برات رجوعی (‌اگر باشد) فوراً تادیه نمایند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده238

        اگر بر علیه کسی که براتی قبول کرده ولی وجه آن را نپرداخته اعتراض عدم تادیه شود دارنده براتی نیز که همان شخص قبول کرده ولی هنوز موعد پرداخت آن نرسیده است می‌تواند از قبول‌کننده تقاضا نماید که برای پرداخت وجه آن ضامن دهد یا پرداخت آن را به نحو دیگری تضمین کند.

    • role-of-daadpors

      مبحث سوم - در قبولی شخص ثالث

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده239

        هر گاه براتی نکول شد و اعتراض به عمل آمد شخص ثالثی می‌تواند آن را به نام برات‌دهنده یا یکی از ظهرنویس‌ها قبول کند. قبولی شخص ثالث باید در اعتراض‌نامه قید شده و به امضای او برسد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده240

        بعد از قبولی شخص ثالث نیز تا برات تادیه نشده کلیه حقوقی که برای دارنده برات از نکول آن در مقابل برات‌دهنده و ظهرنویس‌ها حاصل می‌شود محفوظ خواهد بود.

    • role-of-daadpors

      مبحث چهارم - در وعده برات

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده241

        برات ممکن است به رویت باشد یا به وعده یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از رویت برات یا به وعده یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از تاریخ برات، ممکن است پرداخت به روز معینی موکول شده باشد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده242

        هر گاه برات بی‌وعده قبول شد باید فوراً پرداخته شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده243

        موعد پرداخت براتی که یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از رویت وعده دارد به وسیله تاریخ قبولی یا تاریخ اعتراض‌نامه نکول معین می‌شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده244

        اگر موعد پرداخت برات با تعطیل رسمی تصادف کرد باید روز بعد تعطیل تادیه شود. ‌تبصره - همین قاعده در مورد سایر اوراق تجارتی نیز رعایت خواهد شد.

    • role-of-daadpors

      مبحث پنجم - ظهرنویسی

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده245

        انتقال برات به وسیله ظهرنویسی به عمل می‌آید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده246

        ظهرنویسی باید به امضا ظهرنویس برسد، ممکن است در ظهرنویسی تاریخ و اسم کسی که برات به او انتقال داده می‌شود قید گردد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده247

        ظهرنویسی حاکی از انتقال برات است مگر اینکه ظهرنویسی وکالت در وصول را قید نموده باشد که در این صورت انتقال برات واقع نشده ولی دارنده برات حق وصول و لدی‌الاقتضاء حق اعتراض و اقامه دعوی برای وصول خواهد داشت. جز در مواردی که خلاف این در برات تصریح شده باشد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده248

        هرگاه ظهرنویس در ظهرنویسی تاریخ مقدمی قید کند مُزَوِّر شناخته می‌شود.

    • role-of-daadpors

      مبحث ششم - مسئولیت

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده249

        برات‌دهنده، کسی که برات را قبول کرده و ظهرنویس‌ها در مقابل دارنده برات مسئولیت تضامنی دارند. دارنده برات در صورت عدم تادیه و اعتراض می‌تواند به هر کدام از آنها که بخواهد منفرداً یا به چند نفر یا به تمام آنها مجتمعاً رجوع نماید. ‌همین حق را هر یک از ظهرنویس‌ها نسبت به برات‌دهنده و ظهرنویس‌های ماقبل خود دارد. ‌اقامه دعوی بر علیه یک یا چند نفر از مسئولین موجب اسقاط حق رجوع به سایر مسئولیت برات نیست. اقامه‌کننده دعوی ملزم نیست ترتیب ظهرنویسی را از حیث تاریخ رعایت کند. ‌ضامنی که ضمانت برات‌دهنده یا محال‌علیه یا ظهرنویسی را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت نموده است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده250

        هر یک از مسئولین تادیه برات می‌تواند پرداخت را به تسلیم برات و اعتراض‌نامه و صورتحساب متفرعات و مخارج قانونی که باید‌ بپردازد موکول کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده251

        هر گاه چند نفر از مسئولین برات ورشکست شوند دارنده برات می‌تواند در هر یک از غرما یا در تمام غرما برای وصول تمام طلب خود (‌وجه برات و متفرعات و مخارج قانونی) داخل شود تا اینکه طلب خود را کاملاً وصول نماید. مدیر تصفیه هیچ یک از ورشکستگان نمی‌تواند برای وجهی که به صاحب چنین طلب پرداخته می‌شود به مدیر تصفیه ورشکسته دیگر رجوع نماید مگر در صورتی که مجموع وجوهی که از دارایی تمام ورشکستگان به صاحب طلب تخصیص می‌یابد بیش از میزان طلب او باشد در این صورت مازاد باید به ترتیب تاریخ تعهد تا میزان وجهی که هر کدام پرداخته‌اند، جزء دارایی ورشکستگان محسوب گردد که به سایر ورشکسته‌ها حق رجوع دارند. ‌تبصره - مفاد این ماده در مورد ورشکستگی هر چند نفری نیز که برای پرداخت یک دین مسئولیت تضامنی داشته باشند مرعی خواهد بود.

    • role-of-daadpors

      مبحث هفتم - در پرداخت

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده252

        پرداخت برات به انواع پولی که در آن معین شده به عمل می‌آید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده253

        اگر دارنده برات به برات‌دهنده یا کسی که برات را به او منتقل کرده است پولی غیر از آن نوع که در برات معین شده است بدهد و آن برات در نتیجه نکول یا امتناع از قبول یا عدم تادیه اعتراض شود دارنده برات می‌تواند از دهنده برات یا انتقال‌دهنده نوع پولی را که داده یا نوع پولی که در برات معین شده مطالبه کند ولی از سایر مسئولین وجه برات جز نوع پولی که در برات معین شده قابل مطالبه نیست.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده254

        برات به وعده باید روز آخر وعده پرداخته شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده255

        روز رویت در برواتی که به وعده از رویت است و روز صدور برات در برواتی که به وعده از تاریخ صدور است حساب نخواهد شد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده256

        شخصی که وجه برات را قبل از موعد تادیه نموده در مقابل اشخاصی که نسبت به وجه برات حقی دارند مسئول است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده257

        اگر دارنده برات به کسی که قبولی نوشته مهلتی برای پرداخت بدهد به ظهرنویس‌های ماقبل خود و برات‌دهنده که به مهلت مزبور رضایت نداده‌اند حق رجوع نخواهد داشت.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده258

        شخصی که در سر وعده وجه برات را می‌پردازد بری‌الذمه محسوب می‌شود مگر آنکه وجه برات قانوناً در نزد او توقیف شده باشد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده259

        پرداخت وجه برات ممکن است به موجب نسخه ثانی یا ثالث یا رابع الخ به عمل آید در صورتی که در روی آن نسخه قید شده باشد که پس از پرداخت وجه به موجب این نسخه نسخ دیگر از اعتبار ساقط است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده260

        شخصی که وجه برات را بر حسب نسخه بپردازد که در روی آن قبولی نوشته نشده در مقابل شخصی که نسخه قبولی شده را دارد مسئول پرداخت وجه آن است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده261

        در صورت گم شدن براتی که هنوز قبول نشده است صاحب آن می‌تواند وصول وجه آن را بر حسب نسخه ثانی یا ثالث یا رابع الخ تقاضا کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده262

        اگر نسخه مفقود نسخه باشد که قبولی در روی آن نوشته شده تقاضای پرداخت از روی نسخه‌های دیگر فقط به موجب امر محکمه پس از دادن ضامن به عمل می‌آید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده263

        اگر شخصی که برات را گم کرده، اعم از اینکه قبولی نوشته شده یا نشده باشد می‌تواند نسخه ثانی یا ثالث یا رابع الخ را تحصیل نماید پس از اثبات اینکه برات متعلق به او است می‌تواند با دادن ضامن تادیه وجه آن را به موجب امر محکمه مطالبه کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده264

        اگر با وجود تقاضایی که در مورد مواد 261 - 262 و 263 به عمل آمده است از تادیه وجه برات امتناع شود صاحب برات مفقود می‌تواند تمام حقوق خود را به موجب اعتراض‌نامه محفوظ بدارد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده265

        اعتراض‌نامه مذکور در ماده فوق باید در ظرف 24 ساعت از تاریخ وعده برات تنظیم شده و در مواعد و به ترتیبی که در این قانون برای‌ابلاغ اعتراض‌نامه معین شده است به برات‌دهنده و ظهرنویس‌ها ابلاغ گردد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده266

        صاحب برات مفقود برای تحصیل نسخه ثانی باید به ظهرنویسی که بلافاصله قبل از او بوده است رجوع نماید، ظهرنویس مزبور ملزم است به صاحب برات اختیار مراجعه به ظهرنویس ماقبل خود داده و راهنمایی کند و همچنین هر ظهرنویس باید اختیار رجوع به ظهرنویس ماقبل خود بدهد تا به برات‌دهنده برسد. مخارج این اقدامات بر عهده صاحب برات مفقود خواهد بود. ‌ظهرنویس در صورت امتناع از دادن اختیار مسئول تادیه وجه برات و خساراتی است که بر صاحب برات مفقود وارد شده است

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده267

        در صورتی که ضامن برات مفقود (‌رجوع به مواد 262 و 263) مدتی برای ضمانت خود معین نکرده باشد مدت ضمان سه سال است و هر گاه در ظرف این سه سال رسماً مطالبه یا اقامه دعوی نشده باشد دیگر از این حیث دعوی بر علیه او در محکمه مسموع نخواهد بود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده268

        اگر مبلغی از وجه برات پرداخته شود به همان اندازه برات‌دهنده و ظهرنویس‌ها بری می‌شوند و دارنده برات فقط نسبت به بقیه می‌تواند اعتراض کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده269

        محاکم نمی‌توانند بدون رضایت صاحب برات برای تادیه وجه برات مهلتی بدهند.

    • role-of-daadpors

      مبحث هشتم - تادیه وجه برات به واسطه شخص ثالث

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده270

        هر شخص ثالثی می‌تواند از طرف برات‌دهنده یا یکی از ظهرنویس‌ها وجه برات اعتراض شده را کارسازی نماید، دخالت شخص ثالث و پرداخت وجه باید در اعتراض‌نامه یا در ذیل آن قید شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده271

        شخص ثالثی که وجه برات را پرداخته دارای تمام حقوق و وظایف دارنده برات است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده272

        اگر وجه برات را شخص ثالث از طرف برات‌دهنده پرداخت تمام ظهرنویس‌ها بری‌الذمه می‌شوند و اگر پرداخت وجه از طرف یکی از‌ ظهرنویس‌ها به عمل آید ظهرنویس‌های بعد از او بری‌الذمه‌اند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده273

        اگر دو شخص متفقاً هر یک از جانب یکی از مسئولین برات برای پرداخت وجه حاضر شوند پیشنهاد آن کس پذیرفته است که تادیه وجه از طرف او عده زیادتری از مسئولین را بری‌الذمه می‌کند، اگر خود محال‌علیه پس از اعتراض برای تادیه وجه حاضر شود بر هر شخص ثالثی ترجیح‌ دارد.

    • role-of-daadpors

      مبحث نهم - حقوق و وظایف دارنده برات

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده274

        نسبت به برواتی که وجه آن باید در ایران به رویت یا به وعده از رویت تادیه شود اعم از اینکه برات در ایران صادر شده باشد یا در خارجه دارنده برات مکلف است پرداخت یا قبولی آن را در ظرف یک سال از تاریخ برات مطالبه نماید و الا حق رجوع به ظهرنویس‌ها و همچنین به‌ برات‌دهنده که وجه برات را به محال‌علیه رسانیده است نخواهد داشت.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده275

        اگر در برات اعم از اینکه در ایران صادر شده باشد یا در خارجه برای تقاضای قبولی مدت بیشتر یا کمتری مقرر شده باشد دارنده برات باید در همان مدت قبولی برات را تقاضا نماید و الا حق رجوع به ظهرنویس‌ها و برات‌دهنده که وجه برات را به محال‌علیه رسانیده است نخواهد داشت.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده276

        اگر ظهرنویسی برای تقاضای قبولی مدتی معین کرده باشد دارنده برات باید در مدت مزبور تقاضای قبولی نماید و الا در مقابل آن‌ ظهرنویس نمی‌تواند از مقررات مربوطه به بروات استفاده کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده277

        هر گاه دارنده برات به رویت یا به وعده که در یکی از شهرهای ایران صادر و باید در ممالک خارجه تادیه شود در مواعد مقرر در مواد‌ فوق قبولی نوشتن یا پرداخت وجه را مطالبه نکرده باشد مطابق مقررات همان مواد حق او ساقط خواهد شد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده278

        مقررات فوق مانع نخواهد بود که بین دارنده برات و برات‌دهنده و ظهرنویس‌ها قرارداد دیگری مقرر گردد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده279

        دارنده برات باید روز وعده وجه برات را مطالبه کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده280

        امتناع از تادیه وجه برات باید در ظرف ده روز از تاریخ وعده به وسیله نوشته که اعتراض عدم تادیه نامیده می‌شود معلوم گردد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده281

        اگر روز دهم تعطیل باشد اعتراض روز بعد آن به عمل خواهد آمد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده282

        نه فوت محال‌علیه نه ورشکستگی او نه اعتراض نکولی دارنده برات را از اعتراض عدم تادیه مستغنی نخواهد کرد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده283

        در صورتی که قبول‌کننده برات قبل از وعده ورشکست شود حق اعتراض برای دارنده برات باقی است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده284

        دارنده براتی که به علت عدم تادیه اعتراض شده است باید در ظرف ده روز از تاریخ اعتراض عدم تادیه را به وسیله اظهارنامه رسمی یا مراسله سفارشی دو قبضه به کسی که برات را به او واگذار نموده اطلاع دهد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده285

        هر یک از ظهرنویس‌ها نیز باید در ظرف ده روز از تاریخ دریافت اطلاع‌نامه فوق آن را به همان وسیله به ظهرنویس سابق خود اطلاع دهد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده286

        (اصلاحی 1358/10/26) - اگر دارنده براتی که بایستی در ایران تادیه شود و به علت عدم پرداخت اعتراض شده، بخواهد از حقی که ماده 249 برای او مقرر داشته استفاده کند باید در ظرف یک سال از تاریخ اعتراض، اقامه دعوی نماید. ‌تبصره - هر گاه محل اقامت مدعی‌علیه خارج از محلی باشد که وجه برات باید در آنجا پرداخته شود برای هر شش فرسخ، یک روز اضافه خواهد شد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده287

        (اصلاحی 1358/10/26) - در مورد برواتی که باید در خارجه تادیه شود، اقامه دعوی بر علیه برات‌دهنده و یا ظهرنویس‌های مقیم ایران در ظرف دو سال از تاریخ اعتراض باید به عمل آید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده288

        هر یک از ظهرنویس‌ها بخواهد از حقی که در ماده 249 به او داده شده استفاده نماید باید در مواعدی که به موجب مواد 286 و 287 مقرر است اقامه دعوی کند و نسبت به او موعد از فردای ابلاغ احضاریه محکمه محسوب است و اگر وجه برات را بدون اینکه بر علیه او اقامه دعوی شده باشد تادیه نماید از فردای روز تادیه محسوب خواهد شد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده289

        پس از انقضاء مواعد مقرره در مواد فوق دعوی دارنده برات بر ظهرنویس‌ها و همچنین دعوی هر یک از ظهرنویس‌ها بر ید سابق خود در محکمه پذیرفته نخواهد شد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده290

        پس از انقضاء مواعد فوق دعوی دارنده و ظهرنویس‌های برات بر علیه برات‌دهنده نیز پذیرفته نمی‌شود مشروط بر اینکه برات‌دهنده ثابت نماید در سر وعده وجه برات را به محال‌علیه رسانیده و در این صورت دارنده برات فقط حق مراجعه به محال‌علیه خواهد داشت.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده291

        اگر پس از انقضاء موعدی که برای اعتراض و ابلاغ اعتراض‌نامه یا برای اقامه دعوی مقرر است برات‌دهنده یا هر یک از ظهرنویس‌ها به طریق محاسبه یا عنوان دیگر وجهی را که برای تادیه برات به محال‌علیه رسانیده بود مسترد دارد دارنده برات برخلاف مقررات دو ماده قبل حق خواهد داشت که بر علیه دریافت‌کننده وجه اقامه دعوی نماید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده292

        پس از اقامه دعوی محکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تادیه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعی‌علیه به عنوان تامین توقیف نماید.

    • role-of-daadpors

      مبحث دهم - در اعتراض (پروتست)

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده293

        اعتراض در موارد ذیل به عمل می‌آید: 1) در مورد نکول. 2) در مورد امتناع از قبول یا نکول. 3) در مورد عدم تادیه. ‌اعتراضنامه باید در یک نسخه تنظیم و به موجب امر محکمه بدایت به توسط مامور اجراء به محل اقامت اشخاص ذیل ابلاغ شود: 1) محال‌علیه. 2) اشخاصی که در برات برای تادیه وجه عندالاقتضاء معین شده‌اند. 3) شخص ثالثی که برات را قبول کرده است. ‌اگر در محلی که اعتراض به عمل می‌آید محکمه بدایت نباشد وظایف او با رعایت ترتیب به عهده امین صلح یا رئیس ثبت اسناد یا حاکم محل خواهد بود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده294

        اعتراض‌نامه باید مراتب ذیل را دارا باشد: 1) سواد کامل برات با کلیه محتویات آن اعم از قبولی و ظهرنویسی و غیره. 2) امر به تادیه وجه برات. ‌مامور اجرا باید حضور یا غیاب شخصی که باید وجه برات را بدهد و علل امتناع از تادیه یا از قبول و همچنین علل عدم امکان امضا یا امتناع از امضا را در ذیل اعتراض‌نامه قید و امضا کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده295

        هیچ نوشته نمی‌تواند از طرف دارنده برات جایگیر اعتراض‌نامه شود مگر در موارد مندرجه در مواد 261 - 262 و 263 راجع به مفقود شدن برات.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده296

        مامور اجرا باید سواد صحیح اعتراض‌نامه را به محل اقامت اشخاص مذکور در ماده 293 بدهد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده297

        دفتر محکمه یا دفتر مقاماتی که وظیفه محکمه را انجام می‌دهند باید مفاد اعتراض‌نامه را روز به روز به ترتیب تاریخ و نمره در دفتر مخصوصی که صفحات آن به توسط رئیس محکمه یا قائم‌مقام او نمره و امضا شده است ثبت نمایند. در صورتی که محل اقامت برات‌دهنده یا ظهرنویس اولی در روی برات قید شده باشد دفتر محکمه باید آنها را توسط کاغذ سفارشی از علل امتناع از تادیه مستحضر سازد.

    • role-of-daadpors

      مبحث یازدهم - برات رجوعی

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده298

        برات رجوعی براتی است که دارنده برات اصلی پس از اعتراض برای دریافت وجه آن و مخارج صدور اعتراض‌نامه و تفاوت نرخ به‌عهده برات‌دهنده یا یکی از ظهرنویس‌ها صادر می‌کند.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده299

        اگر برات رجوعی به عهده برات‌دهنده اصلی صادر شود تفاوت بین نرخ مکان تادیه برات اصلی و نرخ مکان صدور آن به عهده او خواهد بود و اگر برات رجوعی به عهده یکی از ظهرنویس‌ها صادر شود مشارالیه باید از عهده تفاوت نرخ مکانی که برات اصلی را در آنجا معامله یا تسلیم کرده است و نرخ مکانی که برای رجوعی در آنجا صادر شده است برآید.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده300

        به برات رجوعی باید صورتحسابی (‌حساب بازگشت) ضمیمه شود، در صورتحساب مزبور مراتب ذیل قید می‌گردد: 1) اسم شخصی که برات رجوعی به عهده او صادر شده است. 2) مبلغ اصلی برات اعتراض شده. 3) مخارج اعتراض‌نامه و سایر مخارج معموله از قبیل حق‌العمل صراف و دلال و وجه تمبر و مخارج پست و غیره. 4) مبلغ تفاوت نرخ‌های مذکور در ماده (299).

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده301

        صورتحساب مذکور در ماده قبل باید توسط دو نفر تاجر تصدیق شود به علاوه لازم است برات اعتراض شده و سواد مصدقی از اعتراض‌نامه به صورتحساب مزبور ضمیمه گردد.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده302

        هر گاه برات رجوعی به عهده یکی از ظهرنویس‌ها صادر شود علاوه بر مراتب مذکور در مواد 300 و 301 باید تصدیق‌نامه که تفاوت بین نرخ مکان تادیه برات اصلی و مکان صدور آن را معین نماید ضمیمه شود.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده303

        نسبت به یک برات صورتحساب بازگشت متعدد نمی‌توان ترتیب داد و اگر برات رجوعی به عهده یکی از ظهرنویس‌ها صادر شده باشد حساب بازگشت متوالیاً به توسط ظهرنویس‌ها پرداخته می‌شود تا به برات‌دهنده اولی برسد. ‌تحمیلات برات‌های رجوعی را نمی‌توان تماماً بر یک نفر وارد ساخت، هر یک از ظهرنویس‌ها و برات‌دهنده اولی فقط عهده‌دار یک خرج است.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده304

        خسارت تاخیر تادیه مبلغ اصلی برات که به واسطه عدم تادیه اعتراض شده است از روز اعتراض و خسارت تاخیر تادیه مخارج اعتراض و مخارج برات رجوعی فقط از روز اقامه دعوی محسوب می‌شود.

    • role-of-daadpors

      مبحث دوازدهم - قوانین خارجی

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده305

        در مورد برواتی که در خارج ایران صادر شده شرایط اساسی برات تابع قوانین مملکت صدور است. ‌هر قسمت از سایر تعهدات براتی (‌تعهدات ناشی از ظهرنویسی - ضمانت - قبولی و غیره) نیز که در خارجه به وجود آمده تابع قوانین مملکتی است که‌ تعهد در آنجا وجود پیدا کرده است. ‌معذالک اگر شرایط اساسی برات مطابق قانون ایران موجود و یا تعهدات براتی موافق قانون ایران صحیح باشد کسانی که در ایران تعهداتی کرده‌اند حق استناد به این ندارند که شرایط اساسی برات یا تعهدات براتی مقدم بر تعهد آنها مطابق با قوانین خارجی نیست.

      • گروه وکلای دادپرس

        ماده306

        اعتراض و به طور کلی هر اقدامی که برای حفظ حقوق ناشیه از برات و استفاده از آن در خارجه باید به عمل آید تابع قوانین مملکتی خواهد بود که آن اقدام باید در آنجا بشود.

  • role-of-daadpors

    فصل دوم - در فته‌طلب

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده307

      فته‌طلب سندی است که به موجب آن امضاکننده تعهد می‌کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله‌کرد آن شخص کارسازی نماید.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده308

      فته‌طلب علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد: 1) مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف. 2) گیرنده وجه. 3) تاریخ پرداخت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده309

      تمام مقررات راجع به بروات تجارتی (‌از مبحث چهارم الی آخر فصل اول این باب) در مورد فته‌طلب نیز لازم‌الرعایه است.

  • role-of-daadpors

    فصل سوم - چک

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده310

      چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال‌علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده311

      در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادرکننده برسد. پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده312

      چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله‌کرد باشد، ممکن است به صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل شود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده313

      وجه چک باید به محض ارائه کارسازی شود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده314

      صدور چک ولو اینکه از محلی به محل دیگر باشد ذاتاً عمل تجارتی محسوب نیست لیکن مقررات این قانون از ضمانت صادرکننده و‌ ظهرنویس‌ها و اعتراض و اقامه دعوی ضمان و مفقود شدن راجع به بروات شامل چک نیز خواهد بود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده315

      اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تادیه گردد دارنده چک باید در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور وجه آن را مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده باشد باید در ظرف چهل و پنج روز از تاریخ صدور چک مطالبه شود. ‌اگر دارنده چک در ظرف مواعد مذکوره در این ماده پرداخت وجه آن را مطالبه نکند دیگر دعوی او بر علیه ظهرنویس مسموع نخواهد بود و اگر وجه چک به سببی که مربوط به محال‌علیه است از بین برود دعوی دارنده چک بر علیه صادرکننده نیز در محکمه مسموع نیست

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده316

      کسی که وجه چک را دریافت می‌کند باید ظهر آن را امضاء یا مهر نماید اگر چه چک در وجه حامل باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده317

      مقررات راجعه به چک‌هایی که در ایران صادر شده است در مورد چک‌هایی که از خارجه صادر شده و باید در ایران پرداخته شود نیز رعایت خواهد شد، لیکن مهلتی که در ظرف آن دارنده چک می‌تواند وجه چک را مطالبه کند چهار ماه از تاریخ صدور است.

  • role-of-daadpors

    فصل چهارم - در مرور زمان

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده318

      دعاوی راجعه به برات و فته‌طلب و چک که از طرف تجار یا برای امور تجارتی صادر شده پس از انقضای پنج سال از تاریخ صدور اعتراض‌نامه و یا آخرین تعقیب قضایی در محاکم مسموع نخواهد بود مگر اینکه در ظرف این مدت رسماً اقرار به دین شده باشد که در این صورت مبدا مرور زمان از تاریخ اقرار محسوب است. در صورت عدم اعتراض مدت مرور زمان از تاریخ انقضاء مهلت اعتراض شروع می‌شود. ‌تبصره - مفاد این ماده در مورد بروات و چک و فته‌طلب‌هایی که قبل از تاریخ اجرای قانون تجارت مصوب 25 دلو 1303 و 12 فروردین و 12 خرداد 1304 صادر شده است قابل اجرا نبوده و این اسناد از حیث مرور زمان تابع مقررات مربوط به مرور زمان راجع به اموال منقول است

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده319

      اگر وجه برات یا فته طلب یا چک را نتوان به واسطه حصول مرور زمان پنج سال مطالبه کرد دارنده برات یا فته طلب یا چک می‌تواند تا حصول مرور زمان اموال منقوله وجه آن را از کسی که به ضرر او استفاده بلاجهت کرده است مطالبه نماید. ‌تبصره - حکم فوق در موردی نیز جاری است که برات یا فته طلب یا چک یکی از شرایط اساسی مقرر در این قانون را فاقد باشد.

مشاوره آنلاین دادپرس
هنوز پرونده خود را ثبت نکرده اید؟

میتوانید از مشاوره های حقوقی آنلاین دادپرس استفاده کنید.