مجموعه قوانین

  • گروه وکلای دادپرس

    ماده 396

    خیارات از قرار ذیل‌اند: 1) خیار مجلس 2) خیار حیوان 3) خیار شرط 4) خیار تاخیر ثمن 5) خیار رویت و تخلف وصف 6) خیار غبن 7) خیار عیب 8) خیار تدلیس 9) خیار تبعض صفقه 10) خیار تخلف شرط

  • role-of-daadpors

    اول - در خیار مجلس

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 397

      هر یک از متبایعین بعد از عقد فی‌المجلس و مادام که متفرق نشده‌اند اختیار فسخ معامله را دارند.

  • role-of-daadpors

    دوم - در خیار حیوان

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 398

      اگر مبیع حیوان باشد مشتری تا سه روز از حین عقد اختیار فسخ معامله را دارد.

  • role-of-daadpors

    سوم - در خیار شرط

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 399

      در عقد بیع ممکن است شرط شود که در مدت معین برای بایع یا مشتری یا هر دو یا شخص خارجی اختیار فسخ معامله باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 400

      اگر ابتداء مدت خیار ذکر نشده باشد ابتداء آن از تاریخ عقد محسوب است والا تابع قرارداد متعاملین است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 401

      اگر برای خیار شرط مدت تعیین نشده باشد هم شرط خیار و هم بیع باطل است.

  • role-of-daadpors

    چهارم - در خیار تاخیر ثمن

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 402

      هر گاه مبیع عین خارجی و یا در حکم آن بوده و برای تادیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متبایعین اجلی معین نشده باشد اگر سه روز از تاریخ‌ بیع بگذرد و در این مدت نه بایع مبیع را تسلیم مشتری نماید و نه مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد بایع مختار در فسخ معامله میشود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 403

      اگر بایع به نحوی از انحاء مطالبه ثمن نماید و به قرائن معلوم گردد که مقصود التزام به بیع بوده است خیار او ساقط خواهد شد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 404

      هر گاه بایع در ظرف سه روز از تاریخ بیع تمام مبیع را تسلیم مشتری کند یا مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد دیگر برای بایع اختیار فسخ نخواهد بود اگرچه ثانیاً به نحوی از انحاء مبیع به بایع و ثمن به مشتری برگشته باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 405

      اگر مشتری ثمن را حاضر کرد که بدهد و بایع از اخذ آن امتناع نمود خیار فسخ نخواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 406

      خیار تاخیر مخصوص بایع است و برای مشتری از جهت تاخیر در تسلیم مبیع این اختیار نمی‌باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 407

      تسلیم بعض ثمن یا دادن آن به کسی که حق قبض ندارد خیار بایع را ساقط نمی‌کند.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 408

      اگر مشتری برای ثمن ضامن بدهد یا بایع ثمن را حواله دهد بعد از تحقیق حواله خیار تاخیر ساقط میشود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 409

      هر گاه مبیع از چیزهایی باشد که در کمتر از سه روز فاسد و یا کم قیمت می‌شود ابتداء خیار از زمانی است که مبیع مشرف به فساد یا ‌کسر قیمت می‌گردد.

  • role-of-daadpors

    پنجم - در خیار رویت و تخلف وصف

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 410

      هر گاه کسی مالی را ندیده و آن را فقط به وصف بخرد بعد از دیدن اگر دارای اوصافی که ذکر شده است نباشد مختار میشود که بیع را فسخ کند یا به همان نحو که هست قبول نماید.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 411

      اگر بایع مبیع را ندیده ولی مشتری آن را دیده باشد و مبیع غیر اوصافی که ذکر شده است دارا باشد فقط بایع خیار فسخ خواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 412

      هر گاه مشتری بعضی از مبیع را دیده و بعض دیگر را به وصف یا از روی نمونه خریده باشد و آن بعض مطابق وصف یا نمونه نباشد ‌میتواند تمام مبیع را رد کند یا تمام آن را قبول نماید.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 413

      هر گاه یکی از متبایعین مالی را سابقاً دیده و به اعتماد رویت سابق معامله کند و بعد از رویت معلوم شود که مال مزبور اوصاف سابقه را ندارد اختیار فسخ خواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 414

      در بیع کلی خیار رویت نیست و بایع باید جنسی بدهد که مطابق با اوصاف مقرره بین طرفین باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 415

      خیار رویت و تخلف وصف بعد از رویت فوری است.

  • role-of-daadpors

    ششم - در خیار غبن

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 416

      هر یک از متعاملین که در معامله غبن فاحش داشته باشد بعد از علم به غبن میتواند معامله را فسخ کند.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 417

      غبن در صورتی فاحش است که عرفاً قابل مسامحه نباشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 418

      اگر مغبون در حین معامله عالم به قیمت عادله بوده است خیار فسخ نخواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 419

      در تعیین مقدار غبن شرایط معامله نیز باید منظور گردد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 420

      خیار غبن بعد از علم به غبن فوری است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 421

      اگر کسی که طرف خود را مغبون کرده است تفاوت قیمت را بدهد خیار غبن ساقط نمیشود مگر اینکه مغبون به اخذ تفاوت قیمت ‌راضی گردد.

  • role-of-daadpors

    هفتم-خیار عیب

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 422

      اگر بعد از معامله ظاهر شود که مبیع معیوب بوده مشتری مختار است در قبول مبیع معیوب با اخذ ارش یا فسخ معامله.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 423

      خیار عیب وقتی برای مشتری ثابت میشود که عیب مخفی و موجود در حین عقد باشد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 424

      عیب وقتی مخفی محسوب است که مشتری در زمان بیع عالم به آن نبوده است اعم از اینکه این عدم علم ناشی از آن باشد که عیب ‌واقعاً مستور بوده است یا اینکه ظاهر بوده ولی مشتری ملتفت آن نشده است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 425

      عیبی که بعد از بیع و قبل از قبض در مبیع حادث شود در حکم عیب سابق است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 426

      تشخیص عیب بر حسب عرف و عادت میشود و بنابراین ممکن است بر حسب ازمنه و امکنه مختلف شود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 427

      اگر در مورد ظهور عیب مشتری اختیار ارش کند تفاوتی که باید به او داده شود به طریق ذیل معین میگردد: ‌قیمت حقیقی مبیع در حال بی‌عیبی و قیمت حقیقی آن در حال معیوبی به توسط اهل خبره معین شود. ‌اگر قیمت آن در حال بی‌عیبی مساوی با قیمتی باشد که در زمان بیع بین طرفین مقرر شده است تفاوت بین این قیمت و قیمت مبیع در حال معیوبی ‌مقدار ارش خواهد بود. ‌و اگر قیمت مبیع در حال بی‌عیبی کمتر یا زیادتر از ثمن معامله باشد نسبت بین قیمت مبیع در حال معیوبی و قیمت آن در حال بی‌عیبی معین شده و بایع باید از ثمن مقرر به همان نسبت نگاه داشته و بقیه را به عنوان ارش به مشتری رد کند.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 428

      در صورت اختلاف بین اهل خبره حد وسط قیمت‌ها معتبر است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 429

      در موارد ذیل مشتری نمیتواند بیع را فسخ کند و فقط میتواند ارش بگیرد: 1- در صورت تلف شدن مبیع نزد مشتری یا منتقل کردن آن به غیر. 2- در صورتی که تغییری در مبیع پیدا شود اعم از اینکه تغییر به فعل مشتری باشد یا نه. 3 -در صورتی که بعد از قبض مبیع عیب دیگری در آن حادث شود مگر اینکه در زمان خیار مختص به مشتری حادث شده باشد که در اینصورت ‌مانع از فسخ و رد نیست.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 430

      اگر عیب حادث بعد از قبض در نتیجه عیب قدیم باشد مشتری حق رد را نیز خواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 431

      در صورتی که در یک عقد چند چیز فروخته شود بدون اینکه قیمت هر یک علیحده معین شده باشد و بعضی از آنها معیوب درآید‌ مشتری باید تمام آن را رد کند و ثمن را مسترد دارد یا تمام را نگه دارد و ارش بگیرد و تبعیض نمیتواند بکند مگر به رضای بایع.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 432

      در صورتی که در یک عقد بایع یک نفر و مشتری متعدد باشد و در مبیع عیبی ظاهر شود یکی از مشتری‌ها نمیتواند سهم خود را به تنهایی رد کند و دیگری سهم خود را نگاه دارد مگر با رضای بایع و بنابراین اگر در رد مبیع اتفاق نکردند فقط هر یک از آن‌ها حق ارش خواهد داشت.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 433

      اگر در یک عقد بایع متعدد باشد مشتری میتواند سهم یکی را رد و دیگری را با اخذ ارش قبول کند.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 434

      اگر ظاهر شود که مبیع معیوب اصلاً مالیت و قیمت نداشته بیع باطل است و اگر بعض مبیع قیمت نداشته باشد بیع نسبت به آن بعض ‌باطل است و مشتری نسبت به باقی از جهت تبعض صفقه اختیار فسخ دارد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 435

      خیار عیب بعد از علم به آن فوری است.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 436

      اگر بایع از عیوب مبیع تبری کرده باشد به اینکه عهده عیوب را از خود سلب کرده یا با تمام عیوب بفروشد مشتری در صورت ظهور عیب حق رجوع به بایع نخواهد داشت و اگر بایع از عیب خاصی تبری کرده باشد فقط نسبت به همان عیب حق مراجعه ندارد.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 437

      از حیث احکام عیب، ثمن شخصی مثل مبیع شخصی است.

  • role-of-daadpors

    هشتم - در خیار تدلیس

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 438

      تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 439

      اگر بایع تدلیس نموده باشد مشتری حق فسخ بیع را خواهد داشت و همچنین است بایع نسبت به ثمن شخصی در صورت تدلیس‌ مشتری.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 440

      خیار تدلیس بعد از علم به آن فوری است.

  • role-of-daadpors

    نهم - در خیار تبعض صفقه

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 441

      خیار تبعض صفقه وقتی حاصل میشود که عقد بیع نسبت به بعض مبیع به جهتی از جهات باطل باشد در این صورت مشتری حق ‌خواهد داشت بیع را فسخ نماید یا به نسبت قسمتی که بیع واقع شده است قبول کند و نسبت به قسمتی که بیع باطل بوده است ثمن را استرداد کند.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 442

      در مورد تبعض صفقه قسمتی از ثمن که باید به مشتری برگردد به طریق ذیل حساب میشود: ‌آن قسمت از مبیع که به ملکیت مشتری قرار گرفته منفرداً قیمت میشود و هر نسبتی که بین قیمت مزبور و قیمتی که مجموع مبیع در حال اجتماع دارد‌ پیدا شود به همان نسبت از ثمن را بایع نگاه داشته و بقیه را باید به مشتری رد نماید.

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 443

      تبعض صفقه وقتی موجب خیار است که مشتری در حین معامله عالم به آن نباشد ولی در هر حال ثمن تقسیط می‌شود.

  • role-of-daadpors

    دهم - در خیار تخلف شرط

    • گروه وکلای دادپرس

      ماده 444

      احکام خیار تخلف شرط به طوری است که در مواد 234 الی 245 ذکر شده است.

مشاوره آنلاین دادپرس
هنوز پرونده خود را ثبت نکرده اید؟

میتوانید از مشاوره های حقوقی آنلاین دادپرس استفاده کنید.